PATROLOGIA W WARSZAWIE

Historia
Patrologia na Bielanach sięga początkami 1954 roku, w którym powstała Akademia Teologii Katolickiej na gruzach dwóch rozwiązanych przez państwo przedwojennych wydziałów teologicznych – Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przed wojną w Krakowie istniała katedra patrologii i historii dogmatów, natomiast w Warszawie – patrologii i homiletyki. W pierwszym dwudziestoleciu ATK powstało na Wydziale Teologicznym siedemnaście katedr, z których rozwinęło się siedem kierunków. Patrologia w tym okresie nie istniała jako kierunek, ale wykładano ją jako naukę pomocniczą w ramach osobnej katedry. W październiku 1954 r. zatrudniono ks. dra hab. Mariana Michalskiego na stanowisku profesora nadzwyczajnego i kierownika katedry patrologii. Na tym stanowisku pozostawał do przejścia na emeryturę w 1970 r., z przerwą w latach 1957-1962, kiedy nie wykładał w Akademii. W 1968 r. uczelnia zatrudniła w katedrze o. Emila Stanulę CSsR, a rok później – ks. Wincentego Myszora, najpierw w charakterze asystentów, a po kilku latach – adiunktów, ponadto zatrudniła filologów klasycznych: mgr Annę Słomczyńską i dra Stanisława Kalinkowskiego, mianowanego również na adiunkta. W związku z reorganizacją studiów teologii na ATK utworzono przy katedrze w 1969 r. regularne studia patrologii, z nauczaniem języków klasycznych i jednego orientalnego, na poziomie magisterskim i doktorskim. W tymże roku katedra założyła istniejącą do dziś serię wydawniczą „Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy”, dysponując m. in. zasobem kilkunastu niewydanych przekładów sporządzonych przez o. Władysława Szołdrskiego CSsR (+ 1971). O. E. Stanula habilitował się w 1982 r., a ks. W. Myszor – rok później. Wkrótce rozdzielono patrologię na dwie katedry, z których jedną, dotyczącą patrystyki zachodniej objął o. E. Stanula, a wschodniej – ks. W. Myszor. Zgodna współpraca doprowadziła do rozkwitu patrologii na ATK. Z przyczyn organizacyjnych studia patrystyczne i katedry zostały przeniesione na powstały w 1987 r. na ATK Wydział Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych. Ks. W. Myszor był w latach 1988-1993 jego pierwszym dziekanem, w o. E. Stanula w latach 1993-1996 – drugim. Gdy w 1999 r. Akademia Teologii Katolickiej przekształciła się w Uniwersytet Kard. Stefana Wyszyńskiego, patrologia pozostała na tymże Wydziale. Pod mianem „historii literatury wczesnochrześcijańskiej” istniała jako specjalność w ramach powstałego Instytutu Nauk Historycznych, obejmując zarówno studia magisterskie, jak i doktoranckie. Jego pierwszym dyrektorem został ks. prof. W. Myszor (1999-2001), a trzecim z kolei – inny patrolog, ks. dr hab. Józef Naumowicz (2002-2005). W 2011 r. podjęto decyzję o zamknięciu specjalności historii literatury wczesnochrześcijańskiej, a otworzono specjalność historii cywilizacji śródziemnomorskiej. Katedra Teologii Patrystycznej na Wydziale Teologicznym UKSW została utworzona w Instytucie Teologii Systematycznej uchwałą Rady Wydziału z dn. 19 listopada 2012 r., w związku z restrukturyzacją Wydziału i podziałem jego struktury na Instytuty. Uchwałą Rady Wydziału Teologicznego z dn. 20 stycznia 2014 r. utworzono na studiach doktoranckich specjalność patrologii. Katedra i studia patrologii wróciły po ponad dwudziestu pięciu latach na Wydział Teologiczny, na swoje dawne miejsce.

Zasłużeni
Patrologię na ATK/UKSW współtworzyli wybitni patrologowie polscy. Jej założycielami i filarami byli: ks. prof. ATK dr hab. Marian Michalski (1954-1970, + 1987), o. prof. dr hab. Emil Stanula CSsR (1968-1999, + 1999), ks. prof. dr hab. Wincenty Myszor (1969-2001, następnie dziekan-założyciel WT Uniw. Śl., + 2017). Patrologię wykładali etatowi pracownicy: ks. dr hab. Jan Gliściński SDB (1986-1996, + 1998), ks. dr hab. Stanisław Strękowski (1996-2006, obecnie na Wydz. Studiów n. Rodziną UKSW), ks. dr Roman Szmurło. Języków klasycznych uczyli przeszli już na emeryturę: łaciny patrystycznej – ks. dr Kazimierz Obrycki (+ 2019), greki – dr Stanisław Kalinkowski.
Na temat ich działalności:

• XX [Dwadzieścia] lat Akademii Teologii Katolickiej. Księga pamiątkowa: 1954-1974,  pod red. H. E. Wyczawskiego, Warszawa 1976, s. 148-162 (o. E. Stanula opisuje katedrę patrologii na WT ATK).
• Longosz S. ks., Wykaz drukowanych prac ks. prof. Emila Stanuli, VoxP 17 (1997) t. 32-33, 15-26 (Księga pamiątkowa z okazji 60. urodzin i 35-lecia pracy naukowej o. Stanuli).
• Stępniewska A., Ksiądz Profesor Emil Stanula, tamże, s. 7-15, 7-14.
• Kołosowski T. ks., Ksiądz Jan Gliściński (1948-1998), VoxP 18 (1998) t. 34-35, s. 695-698.
• Myszor W. ks., Ksiądz Emil Stanula (1935-1999) w pierwszą rocznicę śmierci, VoxP 19 (1999) t. 36-37, s. 725-728.
• Salamonowicz-Górska I., Ks. Emil Stanula jako duszpasterz akademicki, VoxP 19 (1999) t. 36-37, s. 728-730.
• Myszor W. ks., Ks. prof. dr hab. Emil Stanula (1935-1999). Wspomnienie o jego pracy w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, „Saeculum Christianum” 7 (2000), s. 5-12.
• Staśkiewicz S., Ksiądz Profesor Emil Stanula jako badacz antyku chrześcijańskiego, VoxP 22 (2002) t. 42-43, s. 525-535.
• Omnia tempus habent. Miscellanea theologica Vincentio Myszor quadragesimum annum laboris scientifici celebranti ab amicis, sodalibus discipulisque oblata, Katowice 2009, s. 22-49.
• Lach-Bartlik L., Ks. Prof. Wincenty Wilhelm Myszor; tejże, Wykaz drukowanych prac Ks. prof. dr. hab. Wincentego Myszora, VoxP 32 (2012) t. 57 (Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowo-dydaktycznej).

Pracownicy

• Pracownicy katedry

Więcej » http://teologia.uksw.edu.pl/node/517

• Współpracownicy z WT

Korzystamy z kompetencji innych teologów. Niektórzy wykładowcy Wydziału Teologicznego zajmują się dziedzinami pokrewnymi z patrologią: np. egzegezą patrystyczną, związkiem filozofii z patrystyką, wpływem Ojców Kościoła na współczesny personalizm itp. Więcej » http://www.teologia.uksw.edu.pl/node/104.